درمان متاستاز کبدی با امواج مایکروویو یکی از روش‌های نوین و کم‌تهاجمی است که برای درمان سرطان‌های کبدی و متاستاتیک استفاده می‌شود. این روش با استفاده از امواج مایکروویو به ایجاد حرارت در بافت سرطانی می‌پردازد و سلول‌های سرطانی را تخریب می‌کند. اما آیا این درمان برای همه بیماران مناسب است؟ چه مزایا و محدودیت‌هایی دارد؟
هدف از درمان متاستاز کبدی با امواج مایکروویو
هدف از این درمان، تخریب سلول‌های سرطانی در کبد از طریق ایجاد حرارت بالا است. این روش باعث از بین رفتن تومورهای سرطانی و کوچک شدن یا توقف رشد آن‌ها می‌شود.
درمان با امواج مایکروویو به ویژه در بیمارانی که از جراحی یا درمان‌های دیگر نمی‌توانند بهره‌مند شوند، مؤثر است. علاوه بر این، این درمان علائم بیماری را کاهش داده و خطر پیشرفت بیشتر بیماری را به حداقل می‌رساند.
اقدامات قبل از درمان متاستاز کبدی با امواج مایکروویو
قبل از درمان متاستاز کبدی با امواج مایکروویو، قدامات مهمی برای اطمینان از اثربخشی درمان و ایمنی بیمار انجام می‌شود.
ارزیابی پزشکی
پزشک باید تاریخچه پزشکی بیمار شامل بررسی بیماری‌های قبلی، داروهای مصرفی و وضعیت کلی سلامت فرد را به دقت بررسی کند.
تصویربرداری
برای شناسایی دقیق موقعیت، اندازه، و تعداد تومورهای کبدی، بیمار باید تحت آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن ، سونوگرافی یا MRI قرار گیرد.
تصویربرداری دقیق کمک می‌کند تا پزشک بهترین محل برای اعمال درمان مایکروویو را شناسایی کرده و از آسیب به بافت‌های سالم جلوگیری کند.
آزمایش‌های خون
انجام آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد مانند آزمایشات آلکالین فسفاتاز، ALT و AST و سایر عملکردهای حیاتی بدن ضروری است.
سطح برخی از نشانگرهای توموری مانند آلفا فتوپروتئین (AFP) نیز اطلاعات مفیدی درباره وضعیت بیماری و پاسخ بدن به درمان ارائه می‌دهد.
ارزیابی وضعیت عملکرد تنفسی و قلبی
در صورتی که بیمار مشکلات تنفسی یا قلبی داشته باشد، این وضعیت باید قبل از شروع درمان ارزیابی شود. بدین منظور نیاز به آزمایش‌های اضافی مانند EKG (نوار قلب) یا تصویربرداری ریه برای بررسی وضعیت قلب و ریه است.
دیگر آمادگی ها عبارتند از:
- افراد قبل از درمان باید ناشتایی داشته باشند، به خصوص اگر از روش‌های تصویربرداری داخل بدن مانند سونوگرافی استفاده می‌شود.
- در برخی موارد، نیاز است تا بیمار برخی از داروهایی که مصرف می‌کند به ویژه داروهای ضدانعقاد خون را قبل از درمان متوقف کند.
- در برخی موارد، پزشک داروهای آرامبخش یا مسکن‌هایی برای کاهش اضطراب و درد بیمار تجویز می‌کند.
نحوه درمان متاستاز کبدی با امواج مایکروویو
این درمان به‌طور معمول تحت هدایت تصویربرداری سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا MRI انجام می‌شود. یک سوزن مخصوص از طریق پوست وارد بدن بیمار شده و این سوزن دقیقا به مرکز تومور یا ناحیه سرطانی هدایت می‌شود.
پس از قرار دادن سوزن در محل مناسب، دستگاه مایکروویو امواج را به بافت سرطانی ارسال می‌کند، امواج مایکروویو انرژی خود را به صورت حرارت تبدیل می‌کنند که باعث افزایش دما در ناحیه تومور می‌شود دمای مورد نظر بین 60 تا 100 درجه سلسیوس است. این گرما باعث تخریب سلول‌های سرطانی می‌شود، در واقع، سلول‌های سرطانی می‌سوزند و از بین می‌روند.
درمان مدت زمان کمی بین 30 تا 60 دقیقه طول می‌کشد و پس از درمان، بیمار نیاز به بستری موقت یا مراقبت‌های ویژه نداشته و در بسیاری از موارد می‌تواند به خانه برود. به‌طور معمول چند هفته پس از درمان، تصویربرداری‌های پیگیری انجام می‌شود تا بررسی شود که آیا تومور به‌طور کامل تخریب شده است یا خیر.
معرفی بیمار
بيمار معرفی شده خانم ميانسال مورد كنسر كولون بوده كه از دو سال پيش تحت درمان با جراحی و كموتراپی بوده و در PET scan اخير ضايعه متاستاتيك منفرد در كبد ديده شد. برای بيمار طبق نظر اساتيد تومور بورد كولوركتال تصميم به انجام microwave ablation گرفته شد كه اين پروسيجر تحت بيهوشی جنرال و در مدت كوتاهی انجام و بيمار همان روز از بيمارستان مرخص شدند.
تكنيك microwave ablation به دليل اثربخشی بسيار خوب و safety بسيار بالا امروزه در بسياری موارد جايگزين جراحی متاستاتكتومی بويژه در موارد دسترسی دشوار به تومور يا شرايط نامناسب بيمار برای جراحی شده است.
از اين روش به دليل كم عوارض بودن و موربيديتی پايين بارها ميتوان در يك بيمار هم در متاستازهای كبدی و هم در متاستازهای ريوی استفاده نمود.
مزایای درمان متاستاز کبدی با امواج مایکروویو
- کم‌تهاجمی بودن
- دوران نقاهت کوتاه
- کارایی در درمان تومورهای کوچک و متوسط
- کاهش درد و عوارض پس از درمان
- حفظ عملکرد کبد
- امکان انجام در شرایط سرپایی
درمان متاستاز کبدی با امواج مایکروویو چه عوارضی دارد؟
این روش برای تومورهای بزرگ یا متاستازهایی که به سایر ارگان‌ها گسترش یافته‌اند، مؤثر نیست، در برخی موارد، درمان با درد یا عوارضی مانند عفونت یا خونریزی همراه است.
در برخی موارد، درمان مایکروویو ممکن است منجر به ایجاد بافت اسکار یا فیبروز در کبد شود که عملکرد کبد را تحت تاثیر قرار دهد.
برخی از بیماران پس از درمان، دچار تب و لرز می‌شوند که معمولا به دلیل واکنش بدن به درمان است و به سرعت برطرف می‌شود.
سوالات متداول
در برخی بیماران که امکان جراحی ندارند، MWA می‌تواند یک گزینه جایگزین باشد. با این حال، برای برخی از بیماران، جراحی همچنان بهترین گزینه برای برداشتن تومورها است.
افرادی که چندین تومور در کبد دارند اما جراحی برای آن‌ها گزینه مناسبی نیست.
بیمارانی که سرطان آن‌ها از سایر نقاط بدن به کبد گسترش یافته اما عملکرد کلی بدنشان خوب است.
بیمارانی که سایر درمان‌ها مانند شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی برای آن‌ها کافی نبوده است.
در نهایت…
این تکنیک با ایجاد حرارت بالا، سلول‌های سرطانی را تخریب کرده و در مقایسه با روش‌هایی مانند RFA، سرعت و کارایی بالاتری دارد. MWA به بیماران امکان بهبودی سریع‌تر و کاهش عوارض را می‌دهد و گزینه‌ای مناسب برای بیمارانی است که جراحی برای آن‌ها امکان‌پذیر نیست.